Nắm bắt nhu cầu của nhân viên sẽ là gợi ý để xây dựng văn phòng cho thế hệ tương lai – báo cáo WORKTECH LA・NYC
[November 05, 2019] BY Kazumasa Ikoma
Từ cuối tháng 4 đến tháng 6 – thời điểm chuyển giao từ xuân sang đầu hạ cũng là thời gian tổ chức rất nhiều sự kiện liên quan tới phong cách làm việc tại Mỹ.
WORKTECH là sự kiện quốc tế về phong cách làm việc và nơi làm việc được tổ chức từ cuối tháng 4 đến đầu tháng 5 tại 2 thành phố lớn là Los Angeles và New York. Ngoài ra, tại Neocon nổi tiếng thế giới với tư cách là thành phố kiểu mẫu về nội thất cũng được tổ chức vào tháng 6. Chắc hẳn sẽ có rất nhiều người từ Nhật Bản đến Chicago để chiêm ngưỡng các sản phẩm nội thất văn phòng hiện đại nhất đó. Các cuộc thảo luận về xu hướng toàn cầu trong môi trường văn phòng sẽ được mở ra ở một loạt các khu vực của Mỹ từ Đông sang Tây.
Trong bài viết lần này, tôi xin giới thiệu một phần nội dung WORKTECH được tổ chức tại 2 thành phố. Los Angeles được gọi với cái tên “Silicon Beach”, thu hút được nhiều sự chú ý với vai trò là thành phố startup lớn thứ 3 tại Mỹ. Tuy nhiên, nó cũng vô tình trở thành nơi tổ chức WORKTECH đầu tiên. Tại New York, đây là năm kỷ niệm tròn 10 năm tổ chức sự kiện này. Vậy với chủ đề là phong cách làm việc, các nhà tiên phong tụ họp tại đây sẽ trao đổi những gì?
Mối quan hệ giữa nhu cầu của nhân viên, doanh nghiệp luôn thay đổi và các bên liên quan
Điều được đề cập đầu tiên trong sự kiện lần này kết quả rằng tiếng nói của người lao động trên thị trường nhân sự đã được coi trọng và mối quan hệ giữa người lao động, doanh nghiệp, chủ sở hữu tòa nhà đã thay đổi đáng kể.
CEO của Convene – cung cấp nơi tổ chức sự kiện tại 2 thành phố – ông Chris chia sẻ, do cạnh tranh khốc liệt để thu hút nhân lực, nhân viên yêu cầu chế độ đãi ngộ tốt hơn ở nhà tuyển dụng, từ đó cũng xảy ra phản ứng dây chuyền là các doanh nghiệp thuê cũng yêu cầu dịch vụ cao cấp đáp ứng thị hiếu của người lao động đối với từ chủ tòa nhà. Trong bối cảnh cuộc cách mạng lớn diễn ra trong toàn bộ giới bất động sản, Chris đã thể hiện công ty cung cấp dịch vụ coworking cap cấp của ông là “doanh nghiệp dịch vụ phù hợp với giới bất động sản”. Trong bối cảnh các doanh nghiệp lớn sử dụng thay cho các startup là khách hàng truyền thống thì việc Convene có thể đột phá đến đâu sẽ là chỉ tiêu quan trọng để nắm được dòng chảy của xu thế này.
Shannon Woodcock, người phụ trách chiến lược tại nơi làm việc tại công ty bất động sản toàn cầu Savills, cũng giới thiệu về sự thay đổi nhu cầu của nhân viên đối với doanh nghiệp bằng chuỗi thời gian. Dưới đây là phần tóm tắt nội dung bài giới thiệu của bà. Điều kiện tối thiểu trong lao động được quy định từ nửa sau những năm 1800, kể từ đó phong cách làm việc và không gian làm việc đã được trang bị và theo đó, nhu cầu của người lao động cũng ngày càng mạnh lên.
Nếu nhìn theo cách này có thể thấy rằng, so với trước đây, hiện nay tiếng nói của người lao động đã được chuyển tới doanh nghiệp. Trong đó, điều đặc biệt ấn tượng là từ khóa “thái độ đối với vấn đề xã hội” hay “công lý xã hội”. Năm ngoái WeWork đã tuyên bố sẽ ngừng việc hoàn tiền chi phí bữa ăn có thịt của nhân viên hay cung cấp menu thịt tại các sự kiện. Nó cho thấy thái độ về chủ nghĩa giảm tải của CEO (đóng góp cho vấn đề bảo vệ trái đất bằng việc tránh ăn thịt) và gọi ra chủ đề thảo luận. Đó cũng là một trong những ví dụ thể hiện thái độ đối với các vấn đề xã hội của doanh nghiệp.
Bên cạnh đó cũng có phiên thảo luận về tính quan trọng của UX (kinh nghiệm của user) giữa Yester Sabondzhyan – phân tích môi trường làm việc của Hulu và Kate Dodd – phụ trách chiến lược nơi làm việc tại công ty tư vấn kiến trúc Woods Bagot North America. Không chỉ đơn giản là thiết kế nơi làm việc mà tính tương thích của tất cả mọi vật cho đến app sử dụng trong công việc sẽ trở thành chìa khóa. Họ đã đề cập rằng đến năm 2025, 75% dân số trong độ tuổi lao động thuộc thế hệ millennial và độ tuổi trung bình trong doanh nghiệp công nghệ là khoảng 30, và họ cũng truyền tải tính quan trọng của việc trang bị môi trường làm việc phù hợp với thế hệ này.
Làm thế nào để có thể lắng nghe ý kiến của nhân viên hay có thể chăm sóc được họ không? Sức mạnh của cam kết doanh nghiệp đối với người lao động sẽ trở thành chìa khóa thành công thu hút nhân lực sau thế hệ millennial. Hiện nay vẫn cần phải chú ý quan sát xem nhu cầu của người lao động sau 10 năm, 20 năm nữa sẽ thay đổi như thế nào.
Concept mới đang dần được công nhận “Work-Life-Jenga”
Sabondzhyan và Dodd – người phân tích thế hệ milennial và thế hệ Z, đã đề cập đến việc ngày càng có nhiều người nắm được ranh giới thời gian công việc và thời gian riêng. Từ trước đến nay, suy nghĩ rằng cân bằng tốt giữa công việc và cuộc sống riêng đồng thời work life balance tách riêng được ủng hộ. Tuy nhiên, hiện nay tư tưởng công việc cũng là một phần của cuộc sống (Work-life integration) được ủng hộ. Gần đây tư tưởng “work – life Jenga” – tăng cường khía cạnh tích hợp đó – đang bắt đầu được đón nhận.
Work-Life Jenga là tư tưởng xây dựng 1 cuộc đời bằng cách kết hợp từng mảnh công việc và cuộc sống riêng. Thiếu đi mảnh ghép công việc thì cuộc sống cũng không được hoàn thiện. Với ý nghĩa đó, tôi cảm thấy cụm từ này thể hiện tính quan trọng của sự tồn tại của công việc trong cuộc sống hơn “Work-life integration”.
Nhu cầu của doanh nghiệp là độ cao của tính hợp tác và cởi mở
Cách suy nghĩ và nhu cầu của người lao động đối với phong cách làm việc thay đổi liên tục. Mặt khác, mục đích đối với nơi làm việc của phía doanh nghiệp không thay đổi trong hơn 10 năm nay là tập trung vào “hợp tác (collaboration) và cởi mở (openness).
Clive Wilkinson của Clive Wilkinson Architects đã thiết kế Googleplex – tác phẩm tiêu biểu cho Corporate campus và Primo Orpilla đến từ Studio O+A – nơi trực tiếp xây dựng văn phòng Uber, Microsoft, Slack, McDonald’s đã nói rằng yêu cầu thiết kế không gian sáng tạo, nuôi dưỡng sự hợp tác từ các doanh nghiệp vẫn không thay đổi và đang tiếp tục. Tuy nhiên, không gian văn phòng hiện nay được thiết kế dựa trên nhiều mục đích sử dụng chứ không phải chỉ 1. Người làm việc 1 mình và người làm việc nhóm sẽ cùng ở không gian hợp tác mà họ thiết kế, tính tự do cao đó sẽ trở thành chìa khóa làm nảy sinh hợp tác.
Văn phòng Microsoft do Studio O+A – nơi Orpilla làm đại diện – thiết kế
Văn phòng Intuit do Wilkinson trực tiếp thực hiện. Tương tự như văn phòng Microsoft, đưa ra không gian để nhân viên làm việc cá nhân có thể có thể làm việc chung với nhân viên làm việc nhóm, thêm vào đó, thiết kế có thể sử dụng cho cả phòng hội thảo cũng là xu hướng hiện nay
Văn phòng như vậy nâng cao tính trong suốt cho công ty nhưng trái lại người ta cũng phải đối mặt với vấn đề như thiếu không gian riêng tư cho nhân viên. Đối với điều này, 2 người chia sẻ rằng “về cơ bản, không có vấn đề gì trong việc tạo không gian sáng tạo chung cho khách hàng tập trung vào sự cởi mở”. Tuy nhiên, không gian làm việc ngày nay là không gian chung cho 5 thế hệ khác nhau, cần hiểu được phong cách làm việc của từng thế hệ đó, trang bị không gian có thể đảm bảo sự riêng tư mà họ yêu cầu, và công trình đáp ứng được phong cách làm việc tự dọ của học. Đó chính là điều quan trọng.
Vấn đề nan giải mà doanh nghiệp phải đối mặt về văn phòng
Ngoài ra, các vấn đề mà doanh nghiệp phải đối mặt đang trở nên phức tạp. Vấn đề có thể bắt gặp ở nhiều doanh nghiệp đó là các doanh nghiệp cho phép nhân viên làm việc mà không ở văn phòng qua hình thức telework, remotework hay thúc đẩy ABW. Nó đối lập với việc mong muốn tập trung nhân viên tại văn phòng, thúc đẩy hợp tác. Ngày họ càng phải đối mặt với vấn đề này nhiều hơn. Một tiêu chuẩn kép đã xuất hiện cho phép tự do làm việc trong văn phòng để thu hút nguồn nhân lực, mặt khác tiến hành đầu tư lớn hơn bao giờ hết cho văn phòng.
Một điều tôi muốn sắp xếp ở đây là môi trường làm việc telework, remote là nơi có thể làm việc cá nhân. Dù không gian làm việc nhóm hay họp đang dần xuất hiện bên ngoài văn phòng nhưng nó vẫn chưa được đủ tính năng, giá trị của văn phòng trong công ty chính là thực hiện được cả điều đó. Không gian vật lý để mọi người gặp gỡ, họp vẫn cần thiết.
Ông cũng đã đề cập đến vấn đề giống như ông Chris của Convene đã nêu ra. Ông chia sẻ, trong xã hội mà thay đổi diễn ra rất nhanh xảy ra mâu thuẫn, doanh nghiệp sẽ thúc đẩy outsourcing để giảm thiểu nguy cơ tuyển dụng nhân sự, mặt khác vũ khí để chiến thắng trong cuộc cạnh tranh thu hút nhân lực là tích cực đầu tư vào văn phòng và bất động sản. Trong bối cảnh giá trị của văn phòng thay đổi theo từng doanh nghiệp, điều yêu cầu hiện nay là có thể định nghĩa lại nó như thế nào.
Không chỉ nơi làm việc mà sự thay đổi nhận thức của chính người lao động là điều không thể thiếu đối với sự phát triển của nguồn nhân lực
Dù đối mặt với mâu thuẫn hay vấn đề nan giải này nhưng doanh nghiệp vẫn quyết tâm hành động thay đổi môi trường làm việc cho nhân viên. Tuy nhiên, Robin Wooddall Klein của Root Inc. đã chỉ ra rằng gần đây ngày càng có nhiều nhân viên không nỗ lực vì điều đó.
Bà đã chỉ ra rằng, bên cạnh việc ca ngợi nguồn nhân lực trong những năm gần đây có nhiều nhân viên tích cực học tập và tiếp tục trưởng thành nhưng trái lại vẫn có một số nhất định không tích cực phát triển mà thụ động cho rằng “công việc là do nhân sự nắm giữ”. Bà nhấn mạnh, đối với doanh nghiệp, để nâng cao năng suất lao động và tính hiệu quả của nhân viên không chỉ cẩn trang bị môi trường làm việc đầy đủ mà còn cần phải cải thiện ý thức của nhân viên và đưa ra được giá trị của họ.
Giám đốc quản lý cấp cao của Accenture – Kathleen O’Reilly đã chia sẻ, trang bị môi trường làm việc và sau đó đưa vào áp dụng công nghệ mới, những công việc yêu cầu nhân lực chủ yếu là những việc có độ khó cao. Khi đó, những điều yêu cầu đối với nguồn nhân lực là năng lực học tập, năng lực hợp tác và đồng cảm với người khác. Chính trong thời đại dễ dàng thực hiện phong cách làm việc đa dạng như hiện nay, cần có tư tưởng đào sâu tìm kiếm những điều vượt trội trong tố chất con người.
Tăng tốc phát triển công nghệ văn phòng
Sau khi chia sẻ về xu thế nơi làm việc và phong cách làm việc, cuối cùng tôi xin trình bày về lĩnh vực công nghệ không thể thiếu. CEO kiêm nhà sáng lập Ungroup – nơi tiến hành khảo sát về nơi làm việc và phong cách làm việc – Phillip Ross đã đưa ra ví dụ và giải thích rằng bằng việc lắp đặt camera hay máy cảm biến ở mọi nơi trong văn phòng ta có thể biết được tại nơi làm việc tiên tiến nhất ai là người ở trong văn phòng, nhân viên đang làm gì, hay đo được độ sáng của đèn, độ cao của bàn, nhiệt độ phòng có phù hợp không, tiếp theo đây họ sẽ đi đâu và làm gì. Văn phòng tự động cảm nhận và phản ứng với tất cả những điều đó được gọi với cái tên “Văn phòng mang cảm giác (Sentient Workplace)”.
Bài viết liên quan: [Big Data & Office] Hướng tới thực hiện “Tòa nhà nhận thức” có thể tự động thu thập dữ liệu và sử dụng chúng
Rahul Shira đảm nhận chức vụ giám đốc Marketing dự án tại Signìy – công ty triển khai hệ thống đèn IoT- đã chia sẻ: ta có thể thấy được sự phát triển lớn của công nghệ chỉ với 1 cái đèn. Hệ thống đèn của công ty này được sử dụng tại tòa nhà thông minh nhất thế giới The Edge, khi không có người đèn sẽ tự động tắt để tiết kiệm điện. Ngoài ra, nó còn có thể thể hiện không gian làm việc thích hợp bằng việc tự đồng điều tiết độ sáng và màu sắc theo nhịp sinh học của người lao động, tự động thay đổi màu sắc và độ sáng của đèn trong không gian được thiết kế cho nhiều bối cảnh sử dụng (ban ngày là không gian làm việc cá nhân, tối là không gian hội thảo…). Ngày này, chiếu sáng thông minh đang dần được đưa vào sử dụng vì lí do đó là công nghệ có thể dễ dàng cảm nhận được hiệu của của IoT hóa.
Cơ sở dữ liệu về môi trường làm việc “Leesman” – chỉ tiêu các thiết bị ảnh hưởng đến độ hài lòng và độ quan trọng tại nơi làm việc. Ánh sáng có ảnh hưởng lớn đến độ hài lòng của nhân viên sau bàn và ghế.
Lời kết
Trên đây là một phần nội dung trao đổi tại Los Angeles và New York. Tuy vậy có khá nhiều nội dung chúng ta ít nghe thấy tại Việt Nam. Trong bối cảnh sự thay đổi trong kinh doanh diễn ra rất nhanh chóng, nơi làm việc hay phong cách làm việc cũng chịu ảnh hưởng từ đó, chính vì vậy ta nhận thấy rằng có những động thái để sắp xếp những biến động mang tính lịch sử từ trước đến nay. Đặc biệt trong những năm gần đây, văn phòng được xây dựng dựa trên ý kiến của nhân viên hơn là nhu cầu của chủ tòa nhà. Vì vậy cần sự hợp lực của toàn ngành để nắm được nhu cầu của họ.
Không khó để tưởng tượng việc các doanh nghiệp đối mặt với các vấn đề nan giải nếu xem xét sự thay đổi lớn khi đảo ngược cấu trúc hiện tại là doanh nghiệp chỉ định phong cách làm việc cho nhân viên thành nhân viên đóng góp môi trường làm việc mà họ mong muốn cho doanh nghiệp. Trong môi trường này, không phải là doanh nghiệp trao quyền chủ động cho người lao động mà là làm thế nào để vừa tăng giá trị của văn phòng đồng thời định hướng phong cách làm việc cho họ. Đó chính là một điểm mới mà ta cần chú trọng.
Công nghệ được đưa vào sử dụng tại nơi làm việc cũng ngày một tiên tiến và có nhiều giải pháp cho những nhu cầu chi tiết cũng như các vấn đề. Tôi hi vọng rằng trong tương lai nơi làm việc sẽ được cập nhật từ góc nhìn vi mô cũng như chú ý sâu vào xu hướng.
Người đóng góp
Kazumasa IkomaPhụ trách nghiên cứu tại Frontier Consulting. Dựa trên kinh nghiệm trong khoảng thời gian đảm nhiệm vai trò quản lý văn phòng tại San Francisco, anh tiến hành nghiên cứu về thiết kế văn phòng, văn hoá doanh nghiệp, phong cách làm việc tại Bờ biển Tây, và giới thiệu về hình thái văn phòng lấy con người làm trung tâm.
Recommended
- [Phỏng vấn Seth Hanley – Phần 3] Vì sao văn phòng vẫn sẽ tiếp tục tồn tại khi mô hình làm việc từ xa được ứng dụng
- [STYLE][Phỏng vấn Seth Hanley – Phần 3] Vì sao văn phòng vẫn sẽ tiếp tục tồn tại khi mô hình làm việc từ xa được ứng dụng
- Công nghệ cần thiết hỗ trợ đổi mới giao tiếp – Cải cách phong cách làm việc tại Phone Appli
- [DESIGN]Công nghệ cần thiết hỗ trợ đổi mới giao tiếp – Cải cách phong cách làm việc tại Phone Appli
- Không gian làm việc chung Industrious đem dịch vụ khách hàng đến San Francisco
- [FACILITY]Không gian làm việc chung Industrious đem dịch vụ khách hàng đến San Francisco
- Gợi ý để “xây dựng cộng đồng” là gì – Học tập từ 2 cộng đồng lớn tại Berlin
- [CULTURE]Gợi ý để “xây dựng cộng đồng” là gì – Học tập từ 2 cộng đồng lớn tại Berlin