Worker's Resort

SHARE

Các bạn độc giả thường làm gì để chuyển đổi khung cảnh làm việc. Ví dụ khi bắt đầu công việc cần ở một mình để tập trung, có khi nào bạn lắng nghe một bản nhạc, cho mắt nhẹ nhàng thư giãn, thông qua thính giác và thị giác để chuyển đổi tâm trạng của bản thân chưa?

Có lẽ vẫn còn khá ít người nghĩ đến việc “tận dụng mùi hương và khứu giác”. Trên thực tế, đã có hẳn một lĩnh vực nghiên cứu khám phá về tác động của mùi hương lên cảm xúc và ký ức của con người. Tuy nhiên vì mỗi cá nhân lại có những mùi hương yêu thích khác nhau cũng như thời điểm muốn tận hưởng những mùi hương đó khác nhau nên những không gian công cộng tập trung nhiều người vẫn là mảnh đất chưa được khai phá.

Giải pháp cho vấn đề đó là AROMASTIC, một bộ khuếch tán tinh dầu thơm cá nhân được nghiên cứu và phát triển bởi Chương trình tăng tốc khởi nghiệp Sony (SSAP) của công ty cổ phần Sony chuyên hỗ trợ hoạt động khởi nghiệp và kinh doanh. Sản phẩm đã được bán từ năm 2016 dưới dạng sản phẩm có kích thước vừa lòng bàn tay cho phép các cá nhân cảm nhận mùi hương mọi lúc mọi nơi mà không phải lo lắng đến xung quanh. Nhắm đến đối tượng khách hàng là nhân viên văn phòng ở độ tuổi 30 và 40 ngay từ giai đoạn bắt đầu phát triển, công ty cũng phát triển các hộp thơm chuyên dụng như hộp thơm “Dành cho doanh nghiệp” phù hợp với từng tình huống trong kinh doanh. Nó cho thấy người ta đã ý thức về việc làm thế nào để thay đổi cách làm việc trong văn phòng thông qua mùi hương ngay từ những ngày đầu.

AROMASTIC được phát triển bởi ông Fujita

Tổng cộng có 6 bộ hộp thơm chuyên dụng, mỗi bộ có 5 mùi hương được khuyên dùng. Vì ở dạng hộp mực nên người ta có thể thưởng thức từng mùi hương mà mùi hương không bị trộn lẫn. Ngoài ra còn có hộp thơm “tùy chỉnh” theo mùi hương yêu thích của bạn.

Việc thay đổi cảm giác thông qua mùi hương thay đổi cách làm việc của chúng ta như thế nào? Chúng tôi đã lắng nghe ông Shuji Fujita, phụ trách dự án AROMASTIC, giám đốc sản xuất của dự án OE thuộc bộ phận Tăng tốc Khởi nghiệp Sony giải đáp về câu hỏi này.

Lý do ông nghĩ đến việc sử dụng nó tại văn phòng?

Ông Fujita đã nghiên cứu về mùi hương và cách sử dụng nó để thư giãn giải trí. Do đó, ý tưởng về liệu pháp hương thơm tận dụng hương thơm và khứu giác đã đến trong suy nghĩ của ông từ những ngày đầu. Tuy nhiên, trong một không gian công cộng như thư viện, nơi ông Fujita ngồi tại đó để suy nghĩ về công việc kinh doanh này, nếu sử dụng bộ khuyếch tán mùi hương hiện tại thì mùi hương sẽ lan tỏa ra xung quanh, nên nó không thể được sử dụng mọi lúc mọi nơi. AROMASTIC đã được phát triển để giải quyết vấn đề này

“Thư viện cũng giống như văn phòng.” Người ta đến đó để tập trung vào những gì họ muốn tập trung, nhưng thời điểm muốn tập trung hay muốn thư giãn ở mỗi người lại không giống nhau. Kiểm soát sự tập trung bằng mùi hương tương tự như âm nhạc, một số người muốn nghe nhạc rock, nhưng những người khác lại muốn nghe một bản ballad chẳng hạn. Nếu bạn phải nghe một bản nhạc không phù hợp với tâm trạng của mình thì nó sẽ trở thành nguyên nhân gây nên sự mất tập trung. Tương tự, ông Fujita nói rằng ông muốn làm sao để có thể tận hưởng mùi hương yêu thích ở thời điểm phù hợp với mình.

AROMASTIC sử dụng “phương pháp khuếch tán khí” để chỉ làm thơm không khí xung quanh mặt người dùng bằng cách thổi khí khô vào hộp mực. Năm mùi hương trong hộp mực không bị trộn lẫn, chỉ cần quay số để chuyển đổi, bạn có thể tận hưởng từng mùi hương với độ tinh khiết cao và gần như tức thì. “Tính tức thì” này rất quan trọng và ông Fujita nói rằng tác động đầu tiên là một phần quan trọng để đạt được hiệu quả của mùi hương. Ví dụ, cũng giống như khoảnh khắc bạn bước vào nhà của một người bạn, bạn sẽ cảm thấy một mùi đặc biệt, nhưng bạn sẽ ngay lập tức quen với nó. Ngay cả khi bạn không sử dụng nhiệt và nước để lấp đầy toàn bộ căn phòng bằng mùi thơm với bộ khuếch tán hương thơm truyền thống, thì điều này cũng đủ để mùi hương tác động lên mỗi người.

Hình ảnh phương thức khuếch tán khí. Trong thực tế, không khí không bị ám màu.

Tác dụng của mùi hương mang lại cho con người

Các hiệu ứng như cải thiện khả năng tập trung bằng mùi đã được chứng minh qua thí nghiệm.

Nhóm phát triển của AROMASTIC cùng với nhóm nghiên cứu nội bộ của Viện nghiên cứu phát triển bản thân (hiện tại là Viện nghiên cứu tạo động lực) vào tháng 12 năm 2017 đã tiến hành một thí nghiệm để xem mùi hương đã tạo ra sự thay đổi như thế nào trong hiệu quả học tập của học sinh tham gia khóa học thêm. Và kết quả cho thấy số lượng câu trả lời tính toán của học sinh ngửi mùi hương đặc biệt thông qua AROMASTIC tăng.

Nghiên cứu kết luận rằng “kết quả cho thấy mùi hương hỗ trợ duy trì và cải thiện sự tập trung trong học tập.” Ngoài ra, sự khuếch tán của mùi hương trong phạm vi nhỏ (chỉ xung quanh mình) và tức thời (chỉ khi nhấn nút) để cá nhân có thể cảm nhận được mùi hương tại một thời điểm khi cá nhân thích, không chỉ tại lớp học thêm mà cả nhưng khu vực công cộng như văn phòng.

Ngoài ra, theo ông Fujita, báo cáo kết quả nghiên cứu khác ngoài Sony cũng cho thấy số lượng câu trả lời tính toán tăng lên khi ngửi trong lúc học tập. Vì trong cấu trúc não bộ, vùng cảm nhận mùi thơm và vùng ghi nhớ nằm sát cạnh nhau nên những ký ức học được sẽ có sự liên hệ đến mùi hương, dẫn đến mùi hương trở thành công tắc làm chuyển đổi khả năng tập trung khi tiến hành làm tính toán. Cũng giống như vận động viên thể thao routine trước trận đấu để tăng khí thể, hương thơm đem lại hiệu quả tương tự.

Ngoài ra, khác với thị giác và thính giác, khứu giác vẫn hoạt động tích cực ngay trong giấc ngủ, vậy nên có thể sử dụng khứu giác học trong khi ngủ. Theo kết quả thí nghiệm của Viện Khoa học Weitzman của Israel, khi cho các đối tượng hút thuốc lá ngửi đồng thời cả mùi thuốc lá và mùi khó chịu trong khi ngủ, họ đã giảm số lượng thuốc lá hút hàng tuần. Khứu giác có thể trở thành một cách tiếp cận mới cho những người muốn bỏ thuốc lá. Cùng với sự gia tăng của những tòa nhà khuyến khích việc cai thuốc lá những năm gần đây, đây cũng là một thông tin hữu ích cho những người đi làm muốn cai nghiện thuốc lá.

Mùi hương là một công tắc chuyển đổi giữa công việc và cuộc sống.

Khi thảo luận với ông Fujita về hiệu quả của Aroma trong cuộc phỏng vấn lần này, một trong những đề tài được đưa ra thảo luận xoay quanh phương pháp sử dụng văn phòng đó là mùi hương – “công tắc reset đầu óc, hay công tắc chuyển đổi”. Khi mà telework hay remote-work được khuyến khích trong bối cảnh cải cách phong cách làm việc hiện nay thì việc có thể dễ dàng reset đầu óc hay chuyển đổi trạng thái sẽ giúp cả công việc và cuộc sống được cải thiện tốt hơn.

Do cấu trúc não bộ, mùi hương là thứ “chỉ cảm nhận thôi đã thấy dễ chịu rồi”. Khứu giác khác với thị giác và thính giác, không cần thông qua quá trình lý giải thông tin thu nhận được mà trực tiếp gửi tín hiệu đến hệ viền não bộ (Limbic system) nơi thực hiện việc điều khiển cảm xúc và bản năng. Nói cách khác, khi bạn phải tập trung tại nơi làm việc, hoặc khi bạn mệt mỏi và muốn về nhà nghỉ ngơi, thay vì nhìn và lắng nghe một cái gì đó, bạn có thể có được sự tập trung hay thư giãn thông qua việc cảm nhận mùi hương. Một trong những lợi ích của khứu giác là nó có khả năng chuyển đổi giữa các cảm giác một cách thụ động mà không cần bất cứ sự nỗ lực nào.

Ví dụ, khi làm việc ở nhà, bạn bị lũ trẻ bắt chuyện. Khá khó khăn để tắt công tắc trong trạng thái đó, đặc biệt khi công việc là một quá trình suy nghĩ sâu. Những lúc như vậy, có thể thay đổi hướng tập trung của ý thức bằng cách ngửi mùi hương trong vài giây.

Ưu điểm của việc “dễ dàng chuyển đổi” của mùi hương đã góp phần rất lớn trong chính cuộc sống nghiên cứu của ông Fujita. Do công việc không cố định, nên cách làm việc của những nhà nghiên cứu là tự mình kiểm soát nội dung nghiên cứu tiếp theo, quy trình của nó đến những  công việc cần tiến hành. Không phải ai cũng giỏi trong việc này, cũng có nhiều người giỏi trong việc thực hiện tuần tự những công việc đã được định sẵn. Khi phong cách làm việc tự do ngày càng phát triển thì cảnh bạn phải tự sắp xếp công việc bao gồm cả địa điểm và thời gian làm việc cũng không phải là việc hiếm. Hơn nữa, ông Fujita cũng cho rằng mùi hương có thể sử dụng như nút reset ý thức đối với những người đang cảm thấy bất an.

Ví dụ đã đưa vào sử dụng

Trên thực tế, AROMASTIC đã chứng minh những hiệu quả trong việc thay đổi nhận thức và cảm giác của người đi làm tại rất nhiều nơi.

Ví dụ, một người dùng là nhân viên kinh doanh, thường bị say xe khi đi ô tô vòng thăm các khách hàng, và anh ta cảm thấy thật sự xấu hổ. Anh ta nhờ đến AROMASTIC để hỗ trợ thay đổi trạng thái và hiện tại vẫn đang đặt mua những hộp mực chuyên dụng này.

Một số người hút thuốc sử dụng AROMASTIC như một cách để làm dịu tâm trí của họ khi họ không thể lấy được bình tĩnh trong hoàn cảnh không thể dùng thuốc lá. Như tôi đã đề cập trước đó, với việc giảm các phòng hút thuốc trong khuôn viên các tòa nhà, những người hút thuốc bị rơi vào tình huống tương tự sẽ tiếp tục tăng lên.

Một người dùng khác cũng sử dụng nó khi thấy khó chịu với mùi đồ ăn của những hành khách khác trên máy bay. Trên tàu, các bữa ăn có thể được cung cấp vào các thời điểm khác nhau và ngay cả khi bữa ăn kết thúc, thời điểm bạn muốn được thư giãn thì mùi thức ăn của các hành khách khác có thể vẫn còn trong không gian kín. Hẳn có những độc giả đã trải nghiệm điều này hơn một lần trong các chuyến công tác.

Gần đây, cũng có trường hợp tại Sony Group đã đặt mua, ông Fujita nói. Sau khi dùng thử AROMASTIC và thu được những hiệu quả tốt trong việc thay đổi tâm trạng nhân viên, họ đã đặt mua chính thức. Như trong những trường hợp nêu trên, mùi hương đã tạo ra kết quả trong từng hoàn cảnh.

Cá nhân hóa mùi hương là chìa khóa trong tương lai

Để tiếp tục lan rộng những tác động của mùi hương tại nơi làm việc như thế này, ông Fujita muốn thúc đẩy “cá nhân hóa mùi hương” như một kế hoạch phát triển trong tương lai.

Theo một bài báo của nhà nghiên cứu Andreas Keller của Đại học Rockefeller, con người có thể ngửi thấy khoảng 1 nghìn tỷ mùi hương khác nhau. Và mùi hương là thứ mà mỗi người lại yêu và ghét khác nhau. Để sử dụng mùi hương trong tương lai, thì việc cá nhân hóa mùi hương thay vì tạo ra mùi hương chung mà mọi người đều chấp nhận được chính là chìa khóa. Đây cũng sẽ là một thách thức lớn đối với ông Fujita.

Bài viết liên quan: 5 xu hướng của năm 2019 chi phối sự biến đổi của nơi làm việc và phong cách làm việc

Trong hộp thơm “For Business” – một trong những hộp mực chuyên dụng của AROMASTIC – có sử dụng tinh dầu của nhãn hiệu mỹ phẩm hữu cơ “NEAL’S YARD RemEDIES” (Neil’s Yard Remedies). Khi chọn năm loại tinh dầu để sử dụng cho hộp thơm “For Business”, ông Fujita đã tưởng tượng đến một ngày đi làm của một người để cân nhắc mùi hương phù hợp. Theo kết quả thực nghiệm về mối quan hệ giữa mùi hương và thời gian phản ứng, sả là tốt nhất khi cần sự tập trung, ngược lại khi bạn muốn thư giãn hoa oải hương có trong “For business” là lựa chọn tối ưu. Ngoài hộp thơm được xếp sẵn như vậy, “hộp thơm tùy chỉnh AROMASTIC (hộp thơm tùy chỉnh mùi hương)” tạo ra những mùi hương yêu thích của riêng mình đã được tung bán vào tháng 11 năm ngoái và được đón nhận tích cực.

Năm mùi hương trong hộp thơm “For Business”

Khứu giác có 2 loại: Vùng bản năng và vùng học tập

Ông Fujita, người thúc đẩy cá nhân hóa mùi hương, nói rằng đó vẫn là lĩnh vực cần nghiên cứu, còn nhiều điều chưa biết. Các nghiên cứu trước đây đã chỉ ra rằng có hai loại là vùng bản năng và vùng học tập để phân biệt sở thích về mùi.

Vùng bản năng là thứ được xác định ở cấp độ DNA và loài “Người Nhật Bản sẽ thích mùi này” chẳng hạn. Não bộ chỉ thị những phản ứng cụ thể đối với một mùi cụ thể. Mặt khác, vùng học tập là những thứ xảy ra khi  ký ức cá nhân và mùi hương được kết nối. Do đó, phản ứng và ký ức hồi tưởng lại của mỗi cá nhân về mùi cụ thể nào đó lại khác nhau.

Ranh giới giữa vùng bản năng và vùng học tập đôi khi rất mơ hồ, ví dụ như phản ứng với mùi chiếu của người Nhật Bản, người ta cũng không rõ nó thuộc về bản năng loài hay do học tập mang tính văn hóa. Ông Fujita nói rằng do có sự khác biệt trong sở thích của cá nhân nên sự phân chia sở thích về mùi hương trong tương lai sẽ cần chi tiết hơn nữa. Sẽ thật thú vị nếu việc cá nhân hóa mùi hương được thúc đẩy, chẳng hạn như với lĩnh vực này thì mùi hương này sẽ tốt nhất.

Hướng đến sự mở rộng ra nước ngoài

Theo ý kiến cá nhân, nói đến “mùi/mùi hương” thì người ta hay hình dung đến những thứ tiêu cực như mùi thức ăn, mùi nước hoa của những nhân viên khác, nếu có thể loại bỏ những yếu tố đó thì nơi làm việc sẽ dễ chịu hơn đúng không? Giờ đây bạn có thể mang theo những mùi hương khiến bạn cảm thấy tâm trạng trở nên tích cực. Điều này chắc hẳn sẽ làm thay đổi khái niệm về mùi/mùi hương tại nơi làm việc.

Ông Fujita, người đã cố gắng thay đổi cách làm việc của người lao động ở Nhật Bản, nói rằng ông muốn mở rộng AROMASTIC ra nước ngoài trong tương lai. Trong tương lai ông muốn xây dựng quy trình ba bước cơ bản của mùi hương.

Ví dụ đối với nhạc và video, khâu recording sẽ được tiến hành đầu tiên, tiếp đó là process, cuối cùng là speaker và display, để có thể “playback” ở bất cứ đâu. Nhưng đối với mùi hương thì vẫn chưa thể thực hiện được. Ước mơ của ông Fujita chính là có thể “playback” mùi hương ở bất cứ đâu với quy trình 3 bước đó.

Ông Fujita hẳn sẽ thay đổi cách làm việc của chúng ta qua mùi hương. Tôi ủng hộ những hoạt động của ông Fujita trong tương lai để có thể thấy một thế giới mà tại đó “tôi có thể mang tâm trạng của mình tới bất cứ nơi đâu tôi làm việc”

Recommended